Wat vind je belangrijk voor de laatste levensfase? Wat moet er gebeuren als je onverhoopt iets overkomt of komt te overlijden? En hoe maak je dat bespreekbaar met naasten en de huisarts? Over deze en andere vragen gingen huisarts Caroline Groffen van Huisartsenpraktijk Poelgeest op 15 december in gesprek met een grote groep ouderen in Cultuurhuis De Paulus.
In het kader van het project ‘In gesprek met de burger’ heeft Wijksamenwerkingsverband Oegstgeest in samenwerking met Transmuralis en WSV Support een informatiebijeenkomst georganiseerd. Deze bijeenkomst is om meer bewustwording te creëren rond palliatieve zorg en behandeling in de laatste levensfase. Er was veel animo. “Het is belangrijk u nadenkt over wat u belangrijk vindt aan het einde van het leven en het is belangrijk om dat te doen als het nog goed met u gaat”, trapte huisarts Caroline Groffen af.
Palliatieve zorg
Op de stelling ‘Palliatieve zorg is alleen voor mensen die nog maar een paar weken te leven hebben’ staken ongeveer de helft van de aanwezigen instemmend de groene kaart omhoog. “Maar rood was het goede antwoord”, aldus Groffen, die daarmee aangaf dat palliatieve zorg langer kan duren dan alleen de laatste weken of maanden van iemands leven. “Palliatieve zorg betekent zorg voor mensen met een levensbedreigende ziekte of langzame achteruitgang. Dat is een breed begrip, waarbij je kunt denken aan een chronische aandoening, dementie, de gevolgen van een beroerte of iets anders waarvan iemand niet meer kan genezen. De zorg is dan niet gericht op het beter maken van iemand, maar dat de kwaliteit van leven zo hoog mogelijk is.” Groffen gaf aan dat veel zorgverleners en andere professionals in Oegstgeest samenwerken en ondersteuning kunnen bieden, ook aan mantelzorgers.
De huisarts ging vervolgens in op de betekenis van de laatste levensfase en vragen die daarbij naar voren kunnen komen. De aanwezigen kregen de tijd om hierover na te denken, waarna er gelegenheid was om vragen te stellen. Het ging onder meer over de vraag wie de regie heeft bij een moeilijke beslissing als de persoon in kwestie deze niet zelf kan maken, bijvoorbeeld als diegene plotseling iets overkomt. Huisarts Groffen beantwoordde de vragen zorgvuldig. Het tweede gedeelte van de bijeenkomst ging over onderwerpen als reanimatie, IC-opname, palliatieve sedatie en euthanasie.
Palliatieve sedatie en euthanasie
Ook over palliatieve sedatie, waarbij het bewustzijn met medicijnen wordt verlaagd, en euthanasie lichtte Groffen de aanwezigen voor. “Palliatieve sedatie wordt toegepast als je dermate verzwakt bent dat de arts inschat dat je binnen twee weken komt te overlijden en als de arts geen middelen heeft om het lijden anders te behandelen. Dit gebeurt nooit tegen de wil van de betreffende persoon in. Dit laatste geldt ook voor euthanasie. Een van de wettelijke criteria voor het toepassen van euthanasie is dat er sprake is van een eigen keuze. Net zoals de keuze weloverwogen moet zijn en er sprake is van uitzichtloos en ondraaglijk lijden. Ingewikkelder wordt het als iemand dementie heeft, gaf Groffen aan. “Hoe wilsbekwaam ben je dan om weloverwogen een keuze te maken.”
‘Praat erover en noteer uw wensen’
Welke keuzes iemand ook maakt, het belangrijkste is om erover te praten met een naaste, zo maakte Groffen duidelijk. “Zodat u weet wat u zelf wilt en naasten ook weten wat u zou wensen. Als dat duidelijk is, kunt u vervolgens in gesprek met de huisarts om uw wensen te noteren in uw dossier. Het is een moeilijk onderwerp en lijkt soms nog ver weg, maar het kan houvast en opluchting geven, ook bij de kinderen.”
Een wilsverklaring kan handig zijn om gedachten en wensen goed te omschrijven, zo gaf de huisarts mee als tip. “In zo’n wilsverklaring geef je aan wat te doen als je zelf geen beslissing meer kunt nemen. Dat hoeft niet via de notaris en hoeft niet per se op een officieel papier te staan. Het is prima als één iemand uit uw omgeving, als wettelijke vertegenwoordiger, weet wat u wenst en er op de wilsverklaring een datum en handtekening staat zodat het rechtsgeldig is.”
Aan het einde van de informatieve bijeenkomst had huisarts Groffen het afsluitende woord. “Hopelijk is het voor u na deze bijeenkomst makkelijker om het gesprek over de laatste levensfase aan te gaan, met de informatie en handvatten die u zijn aangereikt.”
Om uw wensen te verkennen voor zorg en behandeling kan men de keuzehulp invullen op de website Thuisarts.nl: https://www.thuisarts.nl/keuzehulp/verken-uw-wensen-voor-zorg-en-behandeling.
